دستور موقت چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

در متن پیش رو قرار است تمامی نکات و موارد را در بحث دستور موقت و همچنین تفاوت آن با تامین خواسته را مورد بررسی قرار دهیم و با توجه به اهمیت آن، نقش به سزای وکیل متخصص دستور موقت را دریابیم. این موضوعات و عناوین عبارت اند از:

• انواع آن
• ویژگی آن
• زمان ثبت آن
• نحوه اجرا
• مرجع صالح برای رسیدگی
• رفع اثر از آن
• تفاوت آن با تامین خواسته

دستور موقت

بهترین وکیل در تهران اذعان می دارد که، که لزوم دادرسی فوری در برخی امور باعث اعلام درخواستی تحت عنوان دستور موقت شد. این دستور درواقع صدور دستوری فوری و بدون رعایت تشریفات قانونی می‌باشد. در اموری صادر می‌شود که فوریت دارند. به عبارتی تأخیر در آن موجب بروز ضرر و زیان جبران ناپذیری می‌گردد. البته دادرسی فوری تنها شامل صدور این دستور نمی‌شود. صدور قرار تأمین خواسته نیز از موارد دادرسی فوری می‌باشد.

اما ماهیتاً محدوده دستور موقت از تأمین خواسته بیشتر است؛ باید بدانیم مستنداً به ماده 316 قانون آیین دادرسی مدنی جمهوری اسلامی ایران این دستور شامل توقیف مال، منع از انجام امری و یا ترک انجام امر می شود.

ویژگی دستور موقت

دادرسی فوری که از آن به دستور موقت نیز تعبیر می شود، نوعی از رسیدگی با ویژگی های زیر است:

• سرعت
• عدم ورود در ماهیت دعوا
• حذف تشریفات

این ویژگی ها از این بابت است که، در این گونه از موارد از راه دادرسی اختصاری ممکن است خسارت جبران‌ناپذیری متوجه خواهان شود. از این رو خواهان درخواست خود را از راه دادرسی فوری دنبال می‌کند. تا بدون تشریفات به درخواست خواهان رسیدگی و شود. طبق تعریف وکیل متخصص دستور موقت این دستور از جهاتی با تامین خواسته مشابه است. حتی گاهی این دو به جای هم استفاده می شوند. ولی با یکدیگر تفاوت های اساسی دارند. در روند اینگونه پرونده ها لازم است با بهترین وکیل در تهران متخصص در زمینه دعاوی حقوقی و کیفری مشورت نمایید.

انواع دستور موقت

این دادرسی می تواند به سه شکل صورت بپذیرد:

• دادرسی فوری ممکن است دایر به توقیف مال باشد
• ممکن است دایر به انجام عملی باشد
• ممکن است دایر به جلوگیری از انجام امری باشد.

وکیل متخصص دستور موقت بر تمامی موارد ذکر شده تسلط دارد.

زمان ثبت دستور موقت

این دستور می تواند ضمن دادخواست دعوای اصلی ، پس از اقامه ی دعوا یا پیش از آن درخواست شود . اگر پیش از اقامه ی دعوای اصلی باشد باید حداکثر ظرف بیست روز از تاریخ صدور دستور موقت ، اصل دعوا در دادگاه اقامه شود در غیر این صورت این درخواست رفع اثر می گردد.

برای مشاوره تلفنی با وکیل پایه یک دادگستری با دفتر حقوقی محمد حاجیلو بهترین وکیل کیفری در تهران ،

در محدوده میرداماد تهران با شماره تلفن وکیل پایه یک دادگستری تماس بگیرید: 09121275588 و 28425688-021

نحوه اجرا دستور موقت

پس از درخواست خواهان و احراز سایر شرایط اساسی، قاضی رسیدگی کننده بدون ورود در ماهیت دعوا صرفاً دستوری برای جلوگیری از ورود ضرر صادر می‌کند. این دستور به معنای محق یا نامحق بودن هیچ یک از طرفین نیست. بدین ترتیب هیچ ارتباطی بین صدور قرار دستور موقت توسط قاضی و رأی نهایی ایشان در ماهیت دعوی وجود ندارد. صدور این دستور مستلزم پرداخت خسارت احتمالی می‌باشد. به این عمل اصطلاحاً تودیع خسارت احتمالی گفته می شود.

در صورتی که پس از صدور دستور حقی برای خواهان تعیین نشود و در پی اجرای این دستور حقی از خوانده ضایع گردد ، این زیان از محل خسارت احتمالی که به صندوق دادگستری سپرده می‌شود، جبران خواهد شد. با دقت در ماده 319 می‌توان گفت ذکر کلمه مناسب پس از تأمین نشان می‌دهد که اساساً محدودیتی در نوع تأمین سپرده شده وجود ندارد. خسارت احتمالی می‌تواند وجه نقد یا اوراق تجاری یا مال منقول یا غیرمنقول باشد در حالی که در تأمین خواسته، تأمین محدود به وجه نقد ویا اوراق بهادار می باشد. 

دستور موقت بدون پرداخت خسارت احتمالی

در برخی پرونده ها بنا به ماهیت پرونده امکان ورود خسارت وجود ندارد و بنابراین صدور دستور موقت بدون سپردن خسارت احتمالی امکان پذیر می‌باشد. از جمله این موارد در حضانت فرزند می‌باشد. حضانت به معنای حق و تکلیف نگهداری از فرزند می‌باشد. این درخواست عموماً به هنگام دادخواست طلاق زوجین مطرح می‌شود.هر یک از زوجین می‌تواند قبل از شروع به رسیدگی به دعوای طلاق، این دستور را جهت حضانت فرزند بخواهند. این کار بدون سپردن خسارت احتمالی صورت می‌گیرد.

رفع اثر دستور موقت

از آنجایی که دستور موقت در نهایت ضامن مکلف کردن شخص به انجام امری یا خودداری از انجام آن یا توقیف مالی است، همان گونه که به منظور حفظ حقوق مدعی اخذ تصمیم در مورد آن با تعجیل و فوریت انجام می گردد، وقتی به دلایل و جهاتی،دلایلی که برای صدور این دستور لازم است از بین برود ، باید به فوریت از آن رفع اثر شود.

مطابق قانون در مواردی از این دستور رفع اثر می گردد:

• مطابق ماده 318 قانون آیین دادرسی مدنی: اگر پیش از صدور قرار ، دعوی اصلی اقامه نشده باشد، درخواست کننده حداکثر 20 روز از تاریخ صدور دستور موقت زمان خواهد داشت تا به دادگاه صالح مراجعه نموده و دادخواست خود را تقدیم و گواهی آن را به دادگاه صادرکننده دستور تقدیم نماید، در غیر این صورت به درخواست طرف، از دستور موقت رفع اثر خواهد شد.
• مستنداً به ماده 321 همان قانون، اگر طرف دعوی یا خوانده تأمینی متناسب با موضوع بسپارد، در صورت صلاحدید دادگاه از دستور رفع اثر خواهد کرد.
• بر اساس ماده 322 قانون آیین دادرسی مدنی، اگر جهتی که موجب صدور دستور شده است برطرف شود، دادگاه صادر کننده دستور و اگر اصل دعوی در دادگاه مطرح باشد، دادگاه رسیدگی کننده، دستور را لغو خواهد کرد.
• در صورتی که درخواست کننده در دعوی اصلی محکوم به بی حقی شده یا قرار رد دعوی و عدم استماع صادر شود.

تفاوت تامین خواسته و دستور موقت

تفاوت دستور موقت و تامین خواسته شامل موارد زیر خواهد شد:

1- اجرای تامین خواسته نیاز به اخذ موافقت از رئیس قوه قضاییه را ندارد.
2- خسارت احتمالی در تامین خواسته وجه نقد است اما در دستور می تواند وجه نقد یا مال باشد.
3- موضوع دستور مال، انجام عمل یا عدم انجام عمل است اما موضوع تامین خواسته باید مال معلوم یا عین معین باشد.
4- احراز فوریت در تامین خواسته نیاز نیست.
5- اکر تامین خواسته قبل از دعوای اصلی درخواست شود خواهان باید ظرف ده روز دعوای اصلی را مطرح نماید اما در دستور این مدت بیست روز خواهد بود.

صلاحیت رسیدگی به دستور موقت

در تشکیل هر پرونده حقوقی یا کیفری و رسیدگی به آن باید به صلاحیت رسیدگی کننده آن توجه شود. وکیل متخصص دستور موقت می گوید که این پرونده ها بر دو مبنا مورد رسیدگی قرار می گیرند:

• صلاحیت دادگاه ها: دادگاه صالح رسیدگی کننده به این دستور باید همان دادگاهی باشد که صلاحیت رسیدگی به دعوای اصلی را دارد.
• صلاحیت دادرس: منظور از صلاحیت دادرس، اهلیت اوست زیرا قضاوت در امور دادرسی فوری از عهده هر قاضی و دادرسی برنمی آید. دادرس این دستور ، جدا از موارد اخلاقی و رفتاری باید از سرعت انتقال و تصمیم گیری بالایی برخوردار بوده و همچنین اتخاذ تصمیم او متناسب با شرایط و در حد اعتدال باشد.

نکات مهم در دستور موقت

در این بحث باید نکاتی را مد نظر بگیرید. یکی از این نکات مهم و حائز اهمیت، هنگام استفاده از این دستور است. که بر اساس موقعیت، این موارد به دوسته کلی تقسیم می شود. به عبارتی موارد دادرسی فوری یا دستور موقت بر دو نوع، به شرح زیر است:

• اموری که احتاج به تعیین تکلیف فوری دارد:  تکلیف فوری در هر دعوایی می‌تواند مصداق پیدا کند.فوریت یک امر ماهوی است، هرگاه چند روز حتی چند ساعت تاخیر در رسیدگی سبب ورود خسارت به یکی از طرفین دعوا شود، می‌توان آن را از موارد دادرسی فوری به شمار آورد.
• زمانی که اشکالاتی در جریان اجرای احکام یا اسناد لازم‌الاجرای اداره ثبت پیش آید. به عنوان مثال: اعتراض‌های صاحب اموال یا اشخاص ثالث و اعتراض راجع به تشریفات اموال.

وکیل متخصص دستور موقت

در دفتر حقوقی محمد حاجیلو وکیل متخصص دستور موقت و متخصص در امور کیفری و حقوقی آماده ارائه خدمات از صفر تا صد در پرونده ها هستیم. با ما تماس بگیرید: 09121275588 و 28425688-021