نفقه زوجه چیست و چگونه محاسبه می شود؟

احکام و مقررات نفقه زوجه

پرداختن نفقه زوجه تکلیفی است که به عهده مرد قرار دارد.وی موظف است کلیه مخارج و هزینه های زندگی زوجه را تامین کند . در مقابل زن موظف است که از همسر خود تمکین نماید .به توضیح تمکین در این موضوع نیز خواهیم پرداخت. در قانون تنها شرطی که برای تعلق نفقه زوجه در عقد دائم در نظر گرفته شده ، این است که زن از شوهر خود تمکین کند . عدم تمکین زن ، به مرد اجازه عدم پرداخت نفقه را می دهد .همچنین در صورتی که در عقد موقت نیز نفقه به زن پرداخت شود ، زن موظف به تمکین است . در امور مطالبه نفقه می توانید با وکیل پایه یک دادگستری متخصص در امور خانواده و یا همان وکیل طلاق متخصص مشورت کنید.از همراهی شما سپاسگزاریم.

معنای تمکین در پرداخت نفقه زوجه

بهترین وکیل در تهران اذعان می دارد تمکین بدین معنی است که زوجه می بایستی در منزل مشترک که شوهر اختیار کرده است زندگی کند.از شوهر در انجام وظایف خاص زناشویی اطاعت کند . به زنی که عمدا و بدون عذر قانونی و شرعی تمکین نکند ناشزه گفته می شود. در چنین شرایطی پرداخت نفقه زوجه معنا ندارد.

نفقه در لغت

مجموعه نیازهای مادی زن در اصطلاح حقوقی نفقه نام دارد. نفقه از نظر لغوی یعنی خرج کردن یا تأمین هزینه‌های زندگی زن و فرزند . قوانین مدنی نفقه در ماده ۱۱۰۷ اصلاحی سال ۱۳۸۱ تعریف شده است . طبق این ماده نفقه زوجه عبارت است از: تمامی مایحتاج و احتیاجات متعارف زندگی متناسب با وضعیت او . از قبیل خوراک، پوشاک، اثاث منزل، هزینه های درمانی، بهداشتی، مسکن ، خادم در صورت عادت یا نیاز به واسطه این نقصان یا بیماری. پس به طور کل نفقه حق زن و تامین آن بر عهده مرد است.

انواع نفقه

به طور کلی نفقه زوجه را به اقسام زیر می شناسیم:

• مدت عده طلاق رجعی
• طلاق بائن
• فسخ نکاح
• عده وفات شوهر
• زمان گذشته و آینده زوجه

برای مشاوره تلفنی و یا رزرو مشاوره حضوری با دفتر حقوقی محمد حاجیلو وکیل پایه یک دادگستری متخصص در امور خانواده و یا وکیل طلاق متخصص با شماره تلفن وکیل پایه یک دادگستری تماس بگیرید: 09121275588 و 28425688-021

چه چیزهایی نفقه زوجه محسوب می شود؟

 پیشتربه  ماده 1107 اشاره کردیم . که طبق آن نفقه زوجه عبارت است از:  همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن ، البسه ، نان ، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض .  اکن.ن بخ منظور توضیح تکمیلی بهتر است بدانید که منظور از نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن این است که مرد موظف است همه نیازهای زن را بر اساس عرف جامعه برطرف کند .

بعلاوه ، در صورتی که زن به مواردی احتیاج داشته باشد که خارج از عرف است ، اما متناسب با شأن اوست ، باز هم مرد موظف به تأمین این موارد خواهد بود . 

شرایط تعلق نفقه به زوجه

• زمانی که عقد دائم باشد . طبق ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی در عقد دائم نفقه زن بر عهده شوهر است.
  از این ماده می توان نتسجه گرفت که در عقد موقت ، حق نفقه زوجه معنا نخواهد داشت. اما استثنایی وجود دارد. در ماده ۱۱۱۳ قانون مدنی به آن اشاره شده است. این ماده اذعان دارد: اگر در عقد موقت نفقه زوجه شرط شود یا عقد مبنی بر آن جاری شود ، مرد موظف ب پرداخت خواهد بود.
• در زمان تمکین کامل زن از مرد. این موضوع از جمله وظایفی که بر اساس شرع و قانون بر عهده زن قرار دارد، می باشد.

تفاوت نفقه زوجه در عقد دائم و موقت

 در عقد موقت ، اصل بر عدم پرداخت نفقه زوجه است . مگر اینکه زن و شوهر پرداخت نفقه در عقد موقت را مورد توافق قرار دهند . یا از شرایط و عرف جامعه اینگونه برداشت شود هرچند پرداخت نفقه در عقد موقت در قانون پیش بینی نشده و مورد توافق طرفین نیز قرار نگرفته است ، با این وجود مرد موظف به پرداخت نفقه زوجه در عقد موقت می باشد ؛ مانند زمانی که زن به عنوان همسر موقت ، مدتی طولانی در منزل مرد زندگی می کند . 

شروع مطالبه نفقه زوجه

از ۲ روش کیفری و حقوقی می توان نفقه زوجه را مطالبه کرد:

• طرح دعوی کیفری : ندادن نفقه به افراد مستحق دریافت آن بر اساس قانون مجازات، جرم محسوب می‌شود. همپنین برای آن مجازات حبس در نظر گرفته می‌شود. زن قادر است با مراجعه به دادسرای محل زندگی مشترک خود با همسر، شکواییه‌ای مبنی بر ترک پرداخت آن تنظیم کند.

• طرح دعوی حقوقی: زن قادر است دادخواست دریافت نفقه با ذکر تاریخ (از چه روزی به بعد زوج نفقه را پرداخت نکرده است) تنظیم نماید. با مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی و یا شورای حل اختلاف برای ثبت تقاضای دریافت آن اقدام نماید.

برای اطلاعات بیشتر به مطلب زیر در ارتباط با وکیل طلاق مراجعه کنید

بهترین وکیل طلاق توافقی

نحوه پرداخت نفقه زوجه

قضات معمولاً در تصمیم‌گیری در مورد زمان و نحوه پرداخت آن از سوی شخص اختیار زیادی دارند. نفقه زوجه می‌تواند موقت باشد یا یک حکم دائمی که بخشی از حکم طلاق است و به طرق زیر پرداخت گردد:

• پرداخت یکجا
• انتقال ملک، یا
• پرداخت‌های دوره‌ای

مزایای نفقه زوجه چیست؟

بر خی از مزایای نفقه زوجه عبارت است از:

• زن می‌تواند نفقه دوران گذشته خود را نیز تقاضا نماید.
• تقاضای نفقه از طرف زن یک طلب ممتاز است؛ به این معنا که چنانچه مرد فوت کند یا ورشکسته شود، نفقه زن بر باقی بدهی‌های مرد مقدم است.
• پرداخت نفقه به زن ربطی به فقر زن ندارد.
• پرداخت نفقه از طریق زوج هیچ ارتباطی به استطاعت مالی او ندارد. یعنی باید گفت که توانایی مالی مرد شرطی برای پرداخت آن نیست.

برخی از مواد قانونی مرتبط با نفقه زوجه

علاوه بر مواد 1106 ،1107،1108 و 1113 قانون مدنی که پیشتر به آنها اشاره کردیم موادی دیگر در قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده در مطالبه نفقه زوجه کارآمد هستند که به برخی اشاره می کنیم:

مواد قانون حمایت از خانواده:

ماده ۴۷ قانون حمایت خانواده 1391
دادگاه در صورت درخواست زن یا سایر اشخاص واجب ‌ النفقه، میزان و ترتیب پرداخت نفقه آنان را تعیین می‌کند.
تبصره ـ درمورد این ماده و سایر مواردی که به ‌ موجب حکم دادگاه باید وجوهی به‌طور مستمر از محکوم علیه وصول شود یک بار تقاضای صدور اجرائیه کافی است و عملیات اجرائی مادام که دستور دیگری از دادگاه صادر نشده باشد ادامه می‌یابد.

ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده 1391
هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زوجه خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تادیه نفقه سایر اشخاص واجب ‌ النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه شش محکوم می‌شود. تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و درصورت گذشت وی از شکایت در هر زمان تعقیب جزائی یا اجرای مجازات موقوف می‌شود.
تبصره ـ امتناع از پرداخت نفقه زوجه‌ای که به موجب قانون مجاز به عدم تمکین است و نیز نفقه فرزندان ناشی از تلقیح مصنوعی یا کودکان تحت سرپرستی مشمول مقررات این ماده است.

مواد قانون مدنی

ماده ۱۱۰۹ قانون مدنی
نفقه مطلقه رجعیه در زمان عده بر عهده شوهر است. مگر اینکه طلاق در حال نشوز واقع شده باشد .لیکن اگر عده از جهت فسخ نکاح‌ یا طلاق بائن باشد زن حق نفقه ندارد مگر در صورت حمل از شوهر خود که در این صورت تا زمان وضع حمل حق نفقه خواهد داشت.

ماده ۱۱۱۰ قانون مدنی
در ایام عده وفات، مخارج زندگی زوجه عندالمطالبه از اموال اقاربی که پرداخت نفقه به عهده آنان است (درصورت عدم پرداخت) تامین می گردد.

ماده ۱۱۱۱ قانون مدنی
زن میتواند در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه به محکمه رجوع کند. محکمه میزان نفقه را معین می کند.

ماده ۱۱۱۲ قانون مدنی
اگر اجراء حکم مذکور در ماده قبل ممکن نباشد مطابق ماده ۱۱۲۹ رفتار خواهد شد.

ماده ۱۱۹۶ قانون مدنی
در روابط بین اقارب فقط اقارب نسبی و در خط عمودی اعم از صعودی و یا نزولی ملزم به اتفاق یکدیگرند.

ماده ۱۱۹۷ قانون مدنی
کسی مستحق نفقه است که ندار بوده و نتواند به وسیله اشتغال به شغلی وسائل معیشت خود را فراهم سازد.

وکیل متخصص مطالبه نفقه زوجه در تهران

دفتر حقوقی محمد حاجیلو وکیل پایه یک دادگستری ، متخصص در امور خانواده ( وکیل طلاق متخصص ) ، آماده ارائه خدمات حقوقی و کیفری در زمینه طلاق ، مطالبه مهریه و نفقه زوجه می باشد. با ما تماس بگیری: 09121275588 و 28425688-021